20-05-2022 | Nieuws
Netwerk GezondVeluwe werkt al langere tijd aan de juiste zorg op de juiste plek. Cijfers laten hiervan positieve resultaten zien. Het succes is door Zorgvisie niet onopgemerkt gebleven en heeft betrokkenen hierover geïnterviewd.
Hieronder het volledige artikel uit Zorgvisie. Je vindt het artikel ook online op de website van Zorgvisie.
Foto: GezondVeluwe
"GezondVeluwe verschuift met succes zorg van ziekenhuis naar eerste lijn
Al voordat de term in de mode kwam, werkten zorginstellingen op de Noordwest-Veluwe aan de juiste zorg op de juiste plek. Nu laten cijfers zien dat de zorgkosten van 75-plussers sindsdien met 1 procent zijn gedaald, en daarmee 5 miljoen euro minder hard zijn gestegen dan in vergelijkbare gemeenten. Maar dat is niet het enige.
Zo goed als alle zorgaanbieders in de regio werken domeinoverstijgend en monitoren de effecten van hun samenwerking. Strategisch adviseur Denise Seelen van bureau Raedelijn: ‘Informatiemanagement met een dashboard, dat voor iedere deelnemer inzichtelijk is. We onderzoeken onder andere de doelmatigheid van alle interventies. Het is geen doel op zich om geld te besparen. Wij willen dat de gezondheid verbetert, waardoor kwetsbare ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. En we hopen dat zorgprofessionals beter samenwerken.’
Netwerkorganisatie
GezondVeluwe begon in 2015 als keurmerk voor zorgverzekeraars, ingesteld door een ziekenhuis, een vvt-organisatie en een huisartsengroep. Het keurmerk sneuvelde, maar de onderlinge banden bleven. Nu staat Gezond-Veluwe voor een uitgebreide netwerkorganisatie van Ziekenhuis St Jansdal, Zorggroep Noordwest-Veluwe, huisartsenorganisatie Medicamus, Coöperatieve Apotheken Noord West Veluwe, Icare, GGZ Centraal, Zorgbelang en de zeven betrokken gemeenten. Zilveren Kruis en de GGD Noord- en Oost-Gelderland zijn als toehoorder aangesloten. Hun uitgangspunt zijn ‘de wensen en behoeften’ van de 150.000 inwoners in de regio. Het netwerk wordt begeleid en gecoördineerd door adviesbureau Raedelijn. Bestuurslid van Ziekenhuis St Jansdal, Leonie Boven: ‘Het doel van onze samenwerking is de zorg ontschotten. Een groot voordeel is dat we elkaar weten te vinden. We begrijpen elkaar en gaan gemakkelijker in gesprek.’
Boven maakt deel uit van de bestuurlijke regiegroep aan het hoofd van de netwerkorganisatie. De andere vier leden zijn: Willem Krooneman, wethouder Elburg; Gia Wallinga, regiodirecteur Icare, Erik Verkaar, bestuurder bij Zorgbelang en Denise Seelen, strategisch adviseur Raedelijn. Onder de regiegroep vallen momenteel drie coalities waarbinnen GezondVeluwe-partners samenwerken rond een groep patiënten. Naast ouderen zijn dat mensen met kanker en andere aandoeningen, en mensen met een psychische kwetsbaarheid. Binnenkort start een vierde coalitie rond het thema preventie. Elke coalitie kent een kerngroep met managers vanuit de deelnemende organisaties en verschillende projectgroepen met daarin professionals. Intussen tekent zich al een duidelijke verschuiving af van zorg van het ziekenhuis naar de huisarts of de thuiszorg.
Kwetsbare ouderen
Het eerste succes is eind februari 2022 gevierd: tussen 2015 en 2019 is een besparing bereikt van 5 miljoen euro op zorgkosten van alle 17.000 75-plussers in de regio. Dit zijn kosten die vallen onder de Zorgverzekeringswet. Op het terrein van de Wmo en Wlz waren geen afwijkende trends ten opzichte van de referentie-gemeenten zichtbaar. Opvallend: de GGD heeft recentelijk het welbevinden gemeten en daar is een stijging te zien in het percentage oudere inwoners dat zich fysiek en mentaal gezond voelt.
Daling zorgkosten
Bureau Equalis berekende de zorgkosten Zvw ten opzichte van referentiegemeenten. In totaal trad een daling op van 6 procent. De kosten van wijkverpleging daalden met 14 procent, in de referentiegroep was daar een daling van 2 procent. De kosten van medisch-specialistische zorg stegen, maar met 4 procent was dit minder hard dan in de referentiegroep, waar de kosten met 9 procent toenamen. Ten slotte de huisartsenzorg: daar stegen de kosten in de GezondVeluwe-gemeenten met 31 procent harder dan in de referentiegroep waar de stijging 22 procent was. Mirjam Broekhuizen, directeur Medicamus: ‘Onder aan de streep is dit voor elke inwoner een positieve ontwikkeling. Je ziet de ziekenhuiskosten dalen en de kosten bij de wijkverpleging. Maar de huisartsenkosten lopen op met 31 procent. Wat werkdruk betreft, is die stijging vele malen hoger.’
Ouderenzorgteams
De deelname van Medicamus aan GezondVeluwe begon al in 2014, vertelt kaderhuisarts ouderengeneeskunde Anouk Bettman. ‘Toen waren wij al bezig ons voor te bereiden, want we zagen dat er een enorme groep thuiswonende ouderen aankwam die veel complexere zorg nodig zou hebben.’
In alle huisartsenpraktijken is een poh aangesteld voor ouderen. Om te beginnen brachten de poh’s alle kwetsbare ouderen in beeld. Een organisatieadviseur van Raedelijn bezocht elke huisartsenpraktijk om te helpen met de opzet van een ouderenzorgteam. Dat is een team van hulpverleners rond de patiënt, bestaande uit: de huisarts, specialist ouderengeneeskunde, fysiotherapeut, wijkverpleegkundige, apotheker en ouderenadviseur welzijn. De poh is de spil die alles organiseert en het multidisciplinair overleg bij elkaar roept. Dat kan zijn naar aanleiding van een vraag van een zorgverlener, maar ook op initiatief van de patiënt zelf of diens mantelzorger. De communicatie verloopt via OZO-verbindzorg, waar iedereen op is aangesloten.
Zorginkoopcontract
Bettman legt uit hoe zij dit in haar eigen praktijk regelt. Naast de vaste uren voor ouderenzorg zet zij de vrije ruimte binnen het zorginkoopcontract met Zilveren Kruis volledig in. Zij besteedt acht uur per week aan ouderenzorg. Daar merkt ze enorm de voordelen van: ‘Wij hebben de ouderen goed in beeld. Crisissituaties zoals vroeger, waarin het volledig uit de hand loopt, komen niet meer voor. Maar we hebben het er wel hartstikke druk mee, vooral mijn poh ouderenzorg.’ Niet alle huisartsenpraktijken zetten de vrije ruimte in voor ouderenzorg. Iedere huisartsenpraktijk heeft die vrije ruimte om zich aan te kunnen passen aan de problematiek die in een gemeente speelt.
OZO-verbindzorg
Medicamus is goed georganiseerd en iedere huisarts in het werkgebied gebruikt hetzelfde HIS. Dat maakt de samenwerking binnen OZO-verbindzorg aanzienlijk eenvoudiger. Hoewel niet alle huisartsen meteen zaten te springen om mee te doen, vertelt Bettman: ‘We zijn gewoon begonnen, met een paar enthousiaste praktijken. Als het een goed concept is, verkoopt het zichzelf.’
Dat effect is goed te merken, want ook Ziekenhuis St Jansdal is in de loop der jaren steeds intensiever gaan meedoen. De artsen in het ziekenhuis zijn enthousiast geraakt, vertelt bestuurder Boven: ‘Veel specialisten en ondersteuners werken met dit systeem en hun waardering is hoog. Overdrachtmomenten in de keten zijn altijd kritisch. Het helpt dat zorgprofessionals met behulp van hetzelfde platform inzicht hebben in wijzigingen in het beleid, de dossiervorming en de bevindingen. De kwaliteit van zorg is duidelijk verbeterd sinds wij met dit systeem werken.’
De implementatie, de verdere uitrol en support bij het gebruik van OZO-verbindzorg binnen GezondVeluwe wordt gefinancierd door Medicamus en de zeven deelnemende gemeenten: Ermelo, Harderwijk Nunspeet, Putten, Zeewolde, Elburg en Oldebroek. De wijkverpleging van Icare geeft trainingen. Seelen: ‘Daardoor heb je eigenaarschap en wordt het ook gebruikt. Zij gunnen elkaar iets.’
Samenwerking dringende noodzaak
Samenwerking binnen een netwerk is niet alleen prettig voor de contacten, maar ook dringend noodzaak. Daar zijn alle partners van doordrongen. Boven: ‘We moeten ons aanpassen aan de demografische ontwikkelingen. Het aantal kwetsbare ouderen stijgt, de zorgvraag gaat omhoog. Maar we gaan niet meer zorgverleners krijgen. We moeten dus kijken hoe we de zorg slimmer kunnen maken.’ Boven noemt als voorbeeld het thema ‘behandelgrenzen’. Het gesprek met een kwetsbare oudere over diens behandelwensen speelt zich nog te vaak af op de spoedeisende hulp. Nu krijgt de huisarts daar een prominentere rol in en voert het gesprek op een rustig moment met de oudere voordat de noodzaak zich aandient.
Veluws Ouderen Servicepunt
Icare neemt ook deel aan het Veluws Ouderen Servicepunt, dat oorspronkelijk is opgezet door Zorggroep Noordwest-Veluwe. Het VOS regelt eerstelijnsbedden en acute opnames. Directeur Gia Wallinga is in 2018 aangehaakt toen zij directeur bij Icare werd. In een bestuurlijke regiegroep bereidt zij samen met de andere vier bestuurders de thema’s voor. Alle thema’s zijn gericht op verbetermogelijkheden in het netwerk van ouderen. Wallinga experimenteert graag, zegt ze. Zo ook in het proefproject wijkverpleegkundige op de SEH, dat als doel heeft ziekenhuisopnames van kwetsbare ouderen te voorkomen door thuis de nodige hulp te regelen. ‘Wijkverpleegkundigen waren in de avond- en weekenduren laagdrempelig rechtstreeks bereikbaar voor HAP en SEH en waar nodig ook fysiek aanwezig. Hierdoor ontstond snellere en betere samenwerking tussen de spoedposten en wijkverpleging en kregen ziekenhuismedewerkers beter inzicht in de mogelijkheden om patiënten thuis te stabiliseren. Daarnaast zijn contactgegevens doorgegeven over de bereikbaarheid over en weer. Het klinkt soms te eenvoudig voor woorden maar zo is het wel.’ Het proefproject, dat ook in andere delen van het land was ingevoerd, is weer gestopt doordat de wijkverpleegkundige te weinig te doen had en financiering voor deze constructie ontbrak. Wallinga is toch positief: ‘Je kent elkaars veld niet goed genoeg en daarom is het waardevol. We hebben er ontzettend veel van geleerd, maar het was niet nodig om er te blijven.’
Financieel bijdragen
De kosten voor het hele netwerk GezondVeluwe inclusief de projecten bedragen ongeveer 250.000 euro per jaar. Hiervan wordt 25 procent bijgedragen door de partijen, dat is in totaal 65.000 euro. De inzet van Raedelijn wordt gefinancierd door Zilveren Kruis. Seelen: ‘Ik ben een groot voorstander van een netwerk waaraan partijen zelf financieel bijdragen. Door die eigen financiële bijdrage voel je je verantwoordelijk en ga je er serieus mee om.’
Leonie Boven: ‘Net zoals alle partijen in het netwerk, financieren wij onze deelname in projecten binnen ons eigen budget. Veel van de projecten gaan over het verbeteren van de samenwerking rond de patiënt en daar is niet altijd direct veel geld mee gemoeid, maar wel tijd van betrokken zorgverleners. Het gaat meer over het maken van goede afspraken en het inregelen van efficiënte ketenprocessen. Soms liggen de kosten bij het ziekenhuis en de baten bij een andere partij, maar dan is het toch voor het geheel en voor de patiënt beter. Uiteraard betrekken we de verzekeraars op het moment dat er grote verschuivingen van zorg binnen de keten gaan plaatsvinden en zoeken we gezamenlijk naar financiële oplossingen.’
Huisartsen kunnen bij zorgverzekeraar Zilveren Kruis de Prestatie Samenwerking rondom Kwetsbare Ouderen afsluiten. De werkwijze multidisciplinaire ouderenzorg met ouderenteams en OZO-verbindzorg sluit aan bij de hieraan gestelde voorwaarden. Sinds 1 januari 2020 wordt consultatie van de specialist ouderengeneeskunde in de eerste lijn vergoed vanuit de Zorgverzekeringswet.
Knelpunten
Partijen in GezondVeluwe zijn overtuigd van de meerwaarde van hun netwerkorganisatie. Boven: ‘Als je de vergelijking trekt met de referentie-gemeenten kan je er niet omheen dat er iets goeds is gebeurd. We hebben weten te voorkomen dat een deel van de ouderen in het ziekenhuis terechtkomt. En dat blijkt niet ten koste van de kwaliteit van zorg te gaan.’
Reden genoeg dus om de samenwerking te laten bestaan. Maar hoe? Boven: ‘Raedelijn is en blijft nodig om te begeleiden, data te verzamelen, analyses te maken en vooral om “boven de partijen te staan”. Als iedereen wil blijven meedoen, voorzie ik nog veel mooie nieuwe ontwikkelingen. Wel zou ik met enige regelmaat willen bekijken of het ons allemaal nog genoeg oplevert.’ De zorgverzekeraar betaalt indirect mee aan het netwerk, maar is inhoudelijk nog niet optimaal aanwezig in het verhaal. Tot dusverre blijft het bij een vertegenwoordiging op uitnodiging in het bestuurlijk platform. Boven: ‘We hebben met z’n allen een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Je ziet dat de zorgzwaarte van patiënten in het ziekenhuis toeneemt en de minder complexe zorg verschuift naar andere zorginstanties. Het zorg- en verdienmodel zal mee moeten veranderen. We hopen op een passend tarief van de zorgverzekeraars.’
Aan het knelpunt bij de huisartsen moet zeker iets gebeuren. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat de huisarts slachtoffer wordt van het succes van de Juiste Zorg op de Juiste Plek. Mirjam Broekhuizen: ‘We leveren meer kwaliteit dan van ons werd gevraagd, maar de kosten voor de POH zijn niet dekkend voor wat we allemaal doen. De ouderen behoeven meer aandacht dan het aantal uren toelaat. Willen de huisartsen dit vol kunnen houden, dan zal daar wel aandacht voor moeten komen.’
Het is nodig om de grenzen van de werkzaamheden van huisartsen te bewaken. Dat vraagt een kritische blik op de zorg die kan doorschuiven naar andere spelers in de eerste lijn of naar de nulde lijn. ‘Taakherschikking vraagt aandacht, ook in dit dossier.’
En wat te doen met de 5 miljoen euro besparing? Dat zou best nog meer kunnen worden in de loop der jaren, want ook andere projecten leiden naar verwachting tot kostenvermindering. Dan gaat het toch ineens om substantiële bedragen. Seelen: ‘Het zou wel heel leuk zijn als Zilveren Kruis zegt: een deel daarvan geven we terug aan de regio en dat mogen jullie inzetten als innovatiebudget.’"
Bron: Zorgvisie