GEM Ecosysteem Mentale Gezondheid

Wat is GEM?

GEM staat voor Ecosysteem Mentale Gezondheid. Het is een nieuwe brede benadering van gezondheid die de mens centraal stelt en niet de psychische aandoening. GEM is gericht op het leven en op zelfregie van de hulpvrager. Vier regio’s in Nederland zijn gestart met deze innovatieve en experimentele aanpak, de regio Noordwest Veluwe is er één van via het netwerk GezondVeluwe.

Sinds 2022 werkt Raedelijn vanuit dit gedachtegoed aan de maatschappelijke opgave mentale gezondheid. Dit is een enorme omslag: het gedachtegoed laat het ziektegericht denken achter en werkt vanuit een mensgerichte benadering naar een betekenisvol leven.

GEM richt zich op de leefwereld van de persoon, de aanwezige bronnen in het ecosysteem, de mogelijkheden die er zijn in het eigen netwerk en de eigen kracht. Hierdoor kan de aanpak veranderen van ziekte- en stoornisgericht naar juist herstel- en geluksgericht werken. De centrale vraag hierbij is steeds: ‘Wat heb jij nodig om met de mentale uitdagingen in je leven om te kunnen gaan en hier regie over te voeren?’. En: ‘Wat is hierin een volgende eerste stap?”

De rol van Raedelijn in GEM?

Raedelijn vervult meerdere rollen in GEM. We vervullen de rol van programmacoordinator/transitiemanager, informatiemanager en projectleider op diverse veranderateliers. De veranderaanpak bestaat uit zeven veranderateliers die we met ondersteuning van het landelijke GEM-team op maat maken voor de regio. Door het veranderproces voor al deze onderdelen op gang te brengen, creëren we een totaalbeweging binnen de GGZ.

In de regio Noordwest Veluwe zijn we vanaf 2022 met de eerste ateliers gestart. Ondertussen lopen er zes ateliers. Binnen deze ateliers doen we experimenten die we ontwikkelen naar een werkbaar model, zodat we die ook op andere plekken in de regio kunnen inzetten. Ook hebben we met de kernpartijen binnen GEM een transformatieplan opgesteld voor de komende vijf jaar. Samen met de regio en het landelijke GEM-team experimenteren we met en leren we van elkaar en verbreden we de ontwikkelde werkwijze.

Verkennend gesprek

Eén van de onderdelen in de GEM benadering is het ‘Verkennend Gesprek’. Dit is een belangrijk onderdeel omdat het de start van de route in het ecosysteem kan zijn. Het Verkennend Gesprek focust zich op de kracht en veerkracht van de hulpvrager en zijn of haar netwerk. In het gesprek ontstaat een breed perspectief op de situatie en mogelijke veranderrichtingen.

In 2023 heeft Raedelijn voor GEM in GezondVeluwe geëxperimenteerd met varianten van dit Verkennende Gesprek. Deze experimenten kregen vorm op plekken waar mensen met een vraag over hun mentale gezondheid zich melden. Zoals bij het wmo-loket en bij welzijnsorganisaties. Een ander voorbeeld van zo’n plek is de huisartsenpraktijk, waar een praktijkondersteuner GGZ en een medewerker van het sociaal team het gesprek voeren met de hulpvrager en iemand uit zijn of haar netwerk. In 2024 en 2025 zijn deze gesprekken breder en structureler gevoerd in de regio.  

Brede leergroepen (GEM Groepenhuis)

Naast het Verkennend Gesprek vormen de Brede leergroepen een belangrijk onderdeel van het ecosysteem. In het najaar van 2023 is de ontwikkeling van dit onderdeel gestart. In de Brede leergroepen leren mensen van en met elkaar door de inzet van hun eigen ervaringen. Daarnaast zorgt het aanbod in groepsvorm voor een groter leerrendement dan in individuele behandeling of begeleiding. Ook kan de vraag van een grotere groep inwoners beantwoord worden met dezelfde middelen. Raedelijn heeft in 2023 en 2024 samen met een groep professionals en ervaringsdeskundigen uit het VeranderAtelier de opzet voor een experiment uitgewerkt. In het voorjaar van 2025 is het experiment gestard in Harderwijk. Door middel van de opgedane ervaringen zal worden gekeken hoe en waar dit onderdeel te continueren en te verbreden.  

Overige ateliers

Naast de verkennende gesprekken en de brede leergroepen (groepenhuis) lopen ook (voorbereidingen) op de veranderateliers eCommunity, Modulaire GGZ, herstelgericht werken, Jeugd en zal in het najaar van 2025 gestart worden met sociale onderneming (werk). Een van belangrijkste punten voor de komende jaren is om deze diverse bronnen nog beter aan elkaar te verbinden en zo het ecosysteem te verstevigen.