Wanneer kan het licht uit?

De gemeente Utrecht hield laatst, samen met de NS en Prorail, een lichtjesactie. Ze deelden op het station lichtjes uit aan jongeren tegen eenzaamheid. Een sympathiek initiatief en tegelijkertijd is het pijnlijk dat het nodig is. Want nodig is het.

En coronatijd versterkt die eenzaamheid. Lockdowns, thuisonderwijs, minder sociaal contact: het is schadelijk voor de sociaal emotionele ontwikkeling van jongeren. Juist in de jaren dat die ontwikkeling zo hard gaat. En ook sociale media dragen bij aan de mentale last van jongeren. Want ze brengen veel goeds, maar helpen je zelfbeeld nou niet direct versterken.

Gelukkig zoeken veel jongeren met mentale klachten nog steeds de huisarts op. Ook voor hen heeft de huisarts nog de  cruciale rol van laagdrempelige vertrouwenspersoon. En het mooie is dat die huisarts steeds breder kijkt, dan alleen hetgeen waar je je precies voor meldt. Met een optimistisch woord: positieve gezondheid.

Het idee van die positieve gezondheid is dat je naar meerdere facetten van iemands leven kijkt. Zie ook Institute for Positive Health. Het gaat over mentaal welbevinden, zingeving, meedoen en kwaliteit van leven. En laat dat nu juist de aspecten zijn die de laatste twee jaar onder druk staan. Nog belangrijker dus dat huisartsen die mentale ondersteuning steeds meer letterlijk in huis hebben, met een praktijkondersteuner GGZ. En daar steeds beter naar doorverwijzen.

Natuurlijk zijn er ook twijfelaars, die vinden dat de huisarts primair voor het medische is. Maar volgens mij is het juist de laagdrempeligheid van de huisarts die zo’n belangrijke rol speelt bij de aanpak van mentale gezondheid van jongeren. En juist positieve gezondheid geeft de laagdrempeligheid die helpt ons om het praten over mentale gezondheid te normaliseren. Het helpt jongeren te beseffen dat het okee is om mentale klachten te hebben. Het helpt hen de weg naar hulp te vinden. Waardoor de professionals de jongeren weer kunnen helpen door ze mentaal te versterken.

En die lichtjes die jongeren op het station kregen? Ik hoop dat ze, tegen de tijd dat de batterij op is, niet meer nodig zijn.