Een update over het fieldlab in Ermelo-West
Een van de pijlers van Raedelijn is ‘Gezondheid van de Toekomst’. Dit bereik je door een goede combinatie van het medische model samen met sociale factoren te creëren én door aan te sluiten bij de leefwereld van de inwoners. Preventie speelt daarbij een belangrijke rol. Maar hoe kom je tot goede en passende oplossingen in een wijk of regio? In Ermelo-West heeft Raedelijn een fieldlab opgezet om dat te onderzoeken.
Allereerst: wat doet een fieldlab?
Er wordt door een wijkgerichte aanpak bekeken wat de belangrijkste uitdagingen in de wijk zijn ten aanzien van gezondheid en er wordt samen met inwoners en professionals in de wijk gewerkt aan kansrijke oplossingen die aansluiten bij de behoeften. Er wordt ingezet op de principes van positieve gezondheid en community building; bewezen effectieve interventies; en zoveel mogelijk eigen regie. Daarnaast wordt de samenwerking tussen sociaal en medisch domein versterkt en zoeken we naar nieuwe vormen van samenwerken met organisaties die in de wijk betrokken zijn.
Start fieldlab Ermelo-West
In september 2023 is het eerste fieldlab van start gegaan, in Ermelo-West. Hiermee willen we een lokale preventiestructuur en verbinding tussen het medisch en sociaal domein op het gebied van preventie en leefstijl realiseren. Om dit op te zetten, werkt het fieldlab volgens een stappenplan:
- Samenstelling projectgroep / inrichten projectorganisatie
- De wijk in beeld brengen
- Ervaringen en behoeften ophalen bij inwoners en professionals
- Analyse/Duiding van de opgehaalde informatie
- Ambitie vertalen in concrete doelstellingen en zo nodig doelgroep aanscherpen
- In co-creatie met inwoners en professionals een routekaart opstellen bestaande uit interventies en activiteiten op het gebied van preventie en leefstijl
- Besluitvorming over de routekaart, inclusief begroting
- Implementeren routekaart
- Het volgen van de routekaart & leren en verbeteren
De gemaakte stappen: 1, 2 en 3.
De afgelopen maanden is in Ermelo-West gewerkt aan de eerste 3 stappen. In de 1e stap is een projectgroep gevormd, bestaande uit onder andere een afvaardiging van de gemeente, wijkvereniging, het medisch domein en welzijn. Er zijn doelen, ambities, doelgroepen, waarden en werkafspraken geformuleerd.
In stap 2 zijn we begonnen met het in beeld brengen van de wijk. Wat is de stand van zaken en wat zijn de uitdagingen en kansen rondom preventie in Ermelo-West. Hierbij is gekeken naar cijfers over de populatie in Ermelo-West (opbouw, achtergrond, (ervaren) gezondheid, leefomstandigheden, etc.) in vergelijking tot de populatie van Ermelo en Nederland breed. Daarnaast is een stakeholderanalyse en inventarisatie van bestaande projecten/initiatieven uitgevoerd.
In de 3e stap hebben we deze analyse met professionals (bijvoorbeeld in welzijnsorganisaties, huisartsenpraktijken en sociale teams) en sleutelpersonen in de wijk/gemeente besproken en hebben we in beeld gebracht om welke groep inwoners het gaat.
Wat hebben we geleerd?
Het opzetten van een fieldlab is een dynamisch proces waarin we ons steeds afvragen: welke (sub)stappen zijn overbodig of moeten juist worden toegevoegd aan het plan? Vooruitkijkend; klopt de geplande route of moeten we bijsturen?
Geleerde lessen: meer tijd nemen, belangen in kaart brengen, vooraf vaststellen gezamenlijk doel.
We trekken iedere keer lessen uit de stappen die zijn gezet. De voornaamste les die we tot nu toe hieruit hebben geleerd heeft betrekking op de eerste stap van het proces; het samenstellen van de projectgroep/de organisatie van het project. Door de positieve energie en het enthousiasme om te starten, hebben we te weinig tijd genomen voor deze belangrijke stap. In een volgend fieldlab gaan wij meer tijd nemen om te kijken met welke partijen we aan tafel zitten, of alle domeinen zijn vertegenwoordigd of dat relevante organisaties missen (denk bijvoorbeeld aan een vertegenwoordiger van de woningcorporatie, basisscholen of het centrum voor jeugd en gezin).
Ook zouden we dan meer tijd nemen om expliciet te maken wat een ieders belangen en verwachtingen van het fieldlab zijn. Dit zorgt ervoor dat er rekening gehouden kan worden met deze belangen, wat de individuele commitment vergroot en effectieve samenwerking bevordert. Naast het uitspreken van persoonlijke belangen, is het van belang het gezamenlijke doel vooraf te bespreken en continu te herhalen en aan te scherpen. Juist in een fieldlab, omdat het hierbij niet gaat om een vooraf helderen concreet te formuleren resultaat. Om te voorkomen dat verwachtingen/ideeën hierover uiteen lopen, willen we aan het begin van het fieldlab al een idee te hebben van het eindresultaat waar iedereen zich, ondanks verschillende belangen, goed in kan vinden. Dit brengt focus aan in de projecttaken, creëert grenzen en zorgt dat we allemaal in dezelfde richting werken
En nu verder met stap 4
Inmiddels zijn we bij de 4e stap aangekomen; de analyse/duiding van de wijkscan en focusgroepen. Op basis van de informatie die wij de afgelopen maanden over Ermelo-West hebben verzameld, kijken we nu waar de grootste uitdagingen liggen ten aanzien van preventie en welke onderwerpen we willen aanpakken. Wanneer dit helder is, gaan we verder met de volgende stappen; het formuleren van concrete doelstelling en in co-creatie met inwoners en professionals een routekaart opstellen en implementeren om dit te bereiken.
