AI in huisartsenpraktijk: meer aandacht voor de patiënt

De huisartsenzorg staat onder druk. De vraag naar zorg groeit en administratieve taken eisen een groot deel van de kostbare tijd van zorgprofessionals op. In lijn met het regeerakkoord – dat streeft naar een 50% vermindering van administratietijd – biedt kunstmatige intelligentie (AI) een kans om dit doel waar te maken. Hoe kunnen digitalisering en AI bijdragen aan de verlichting van de werkdruk en het blijven bieden van hoogwaardige zorg aan patiënten?

Raedelijn-adviseurs Kirsten Roman en Maureen Witjes gingen hierover in gesprek met huisarts en Chief Medical Information Officer (CMIO) Bart van Pinxteren. Bart heeft een eigen huisartsenpraktijk in Utrecht en affiniteit met digitalisering en AI. We bespraken zijn visie op de inzet van AI in de huisartsenpraktijk, de mogelijkheden en uitdagingen hiervan en de kansen voor regionale samenwerking op dit thema. Tot slot bespraken we of de in het regeerakkoord beoogde vermindering van administratietijd met 50% door AI haalbaar is.  

De mogelijkheden van AI in de spreekkamer

In de zorg is groeiende aandacht voor de inzet van AI. Ook in de huisartsenpraktijk van Bart van Pinxteren. Bart pleit voor het inzetten van digitale middelen voor eenvoudige zorgvragen van digitaal vaardige mensen, bijvoorbeeld met digitale triage om de zorgvraag en urgentie vast te stellen. Dit zorgt ervoor dat er meer tijd over is voor complexe zorgvragen en om niet-digitaal vaardige mensen te helpen.

Bart gebruikt verschillende AI-toepassingen in zijn praktijk. Regelmatig zet hij Copilot en ChatGPT in om te sparren over een ingewikkelde casus of om zorgprofessionals te vinden in de regio. Zo hielp Copilot hem bijvoorbeeld bij het vinden van een psycholoog voor een hoogbegaafde jongen met somberheidsklachten. “Ik vroeg aan Copilot om suggesties te doen, aangezien ik dit op internet niet makkelijk kon vinden. Vrij snel kreeg ik verschillende praktijken met specifiek aanbod voor deze jongen”. Een ander voorbeeld hoe Bart AI toepast in zijn praktijk is door de  klachten en symptomen van een patiënt (geanonimiseerd) in te voeren en ChatGPT te vragen mee te denken over een diagnose.

Naast ChatGPT past Bart spraakondersteuning van Juvoly tijdens consulten. Bart zet Juvoly aan en gaat zelf vanuit zijn stoel met aandacht luisteren naar de patiënt. Juvoly luistert mee tijdens het consult en helpt om het patiëntdossier automatisch in te vullen. Dit scheelt Bart niet alleen tijd, maar draagt ook bij aan meer persoonlijke interactie met de patiënt. Doordat Juvoly aantekeningen maakt, kan Bart zijn volledige aandacht richten op de patiënt, letten op diens emoties en dieper ingaan op belangrijke onderdelen van het consult.

De echte winst van AI is de kwaliteit van zorg

Als we Bart hierover vragen is een vermindering van de administratielast door de inzet van AI mogelijk. De tijd die Bart bespaart doordat Juvoly het dossier opstelt is een paar minuten per cliënt. Deze minuten bij elkaar opgeteld zijn al een mooie winst. En de tijd die overblijft kan gebruikt worden om uit te zoomen van de casus, na te denken of een collega te raadplegen. Daarnaast is er nog meer winst dan alleen tijd. Er kan namelijk beter naar de patiënt geluisterd worden. Daarmee is de grootste winst niet tijd, maar kwaliteit.

Hoe kom je tot deze transformatie in de zorg?

Als je de voordelen zo leest, vraag je je af waarom nog niet alle huisartsenpraktijken gebruik maken van deze AI-toepassingen. Bart demonstreert zijn werkwijze regelmatig aan andere zorgprofessionals. Hierbij merkt hij dat de meesten het fascinerend vinden, maar het niet direct implementeren in hun eigen praktijk. Waarom niet?

Regelmatig komt de vraag naar voren hoe betrouwbaar de uitkomsten van AI zijn. Samen met de vraag wie verantwoordelijk is wanneer er een keer iets fout gaat door de toepassing van AI. Om het gebruik te stimuleren is het belangrijk dat deze juridische vraagstukken beantwoord worden. Volgens Bart dienen koepelorganisaties een standpunt in te nemen ten aanzien van de inzet van AI in de zorg. Tot dat zover is, is het van belang om je als arts bewust te zijn van je  eigen verantwoordelijkheid voor de adviezen die je baseert op AI-toepassingen en om twijfels te bespreken met de Functionaris Gegevensbescherming van je organisatie.

Een andere uitdaging die Bart ziet in het toepassen van AI, is de wildgroei aan toepassingen. Er zijn veel mogelijkheden en iedereen gebruikt wat anders. Dit vraagt om onderlinge afstemming en duidelijke werkafspraken tussen zorgprofessionals in het gebruik van AI.

Regionale samenwerking loont!

Volgens Bart kunnen (regionale) werkafspraken en afstemming over AI-toepassingen bijdragen aan de genoemde doelstellingen, mits er gezamenlijke inzet is. Het moet aantrekkelijk worden om dezelfde systemen te gebruiken. Daarnaast droomt Bart van een digitaal gezondheidsplatform, waarin professionals digitaal kunnen samenwerken en kennis met elkaar kunnen delen. Hierbij kan AI bijvoorbeeld helpen om een casus/vraag te behandelen of toebedelen aan de juiste personen. Dit kan helpen om efficiënt samen te werken.

AI als sleutel tot betere zorg en samenwerking

Het gesprek met Bart benadrukt de veelbelovende mogelijkheden van AI in de huisartsenpraktijk. AI kan niet alleen administratieve lasten verlichten, maar biedt vooral een kans om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Door tijd te besparen op bepaalde taken ontstaat er meer ruimte voor wat écht telt: persoonlijke aandacht voor de patiënt.

De uitdagingen die gepaard gaan met AI, zoals juridische vragen en technologische versnippering, hoeven geen obstakel te zijn. Integendeel, ze vormen een kans om samen te werken, kennis te delen en een gezamenlijke aanpak te ontwikkelen. Regionale samenwerking is cruciaal in de toepassing van AI in de zorg. Alleen door gezamenlijk op te trekken, kan het volledige potentieel van AI worden benut.